Herriko Etxea
Azalpena: Pablo Iglesias kalea (Orain Batzar Nagusiak)
Informazioa: Joan den mendeko 20ko hamarkadaren amaiera arte, korronte arkitektoniko tradizionalagoak nagusitzen ziren Espainiako eraikuntzaren sektorean. Estilo hori penintsulan zehar erakunde sozialistek eraikitako Herriko Etxeetan islatu zen. Fabrika edo tailerra biltzeko gune gisa erabiltzetik urrun, kolektiboek hemeretzigarren mendeko eraikinen eta klase burgesarekin formalki lotutako jauregitxoen inguruan egiten zuten. Egia da, hala ere, joera horren barruan, eraikin batzuk abangoardismoagatik nabarmendu zirela. Horixe da Juan Carlos de Guerrak 1928an diseinatutako Barakaldoko Herriko Etxeko harribitxi espresionistaren kasua. Barakaldoko Foruen Plazaren urbanizazioak Herriko Etxe berri baten eraikuntza brodatzera behartu zituen sozialistak, okupatzen zuten eraikina Udalak desjabetzea aurreikusita zegoelako. Zentro sozialistak eraikitzeko finantzaketa bazkideen partaidetzen araberakoa baino ez zen. Fatxadagatik ez ezik, eraikinaren barruan sabai-leiho bat eta argi-patio bat zeudelako nabarmentzen zen eraikina, ezin hobea langileen zentroaren bileretarako, bai eta antzerki-zinema aretoaren berezko proiekzio-kabina bat ere, gerora María Guerrero aretoa izango zena. Erich Mendelsohnen espresionismo alemaniar onenaren erara eraikia, Guerrak simetria erabili zuen, estetikoki ez ezik, modu funtzionalean ere. Eraikin alemaniar, vienar edo italiarrek jasaten zuten arazketa formal erakargarria penintsulako zenbait eraikin langiletan gorpuzten hasi zen, kasu honetan bezala. Beraz, eraikuntza hauen hizkuntza antiklasikoak bere balio demokratikoak irudikatzen zituen, klasizismoaren aurka boterearen estetika bezala. Barakaldoko Herriko Etxearen inaugurazio ofiziala 1932ko apirilaren 3an izan zen, mitin batekin. Ondoren, Benito Pérez Galdósen El abuelo obra antzeztu zen. Aretoko jarduera zinematografikoa, 1.500 ikuslerentzako edukiera izan zuena, urriaren 2ra arte ez zen hasi. Horren arduraduna Miguel Mezquí zinemagile, banatzaile eta etorkizuneko zinema-ekoizle nafarra izan zen.
Argazkiaren urtea: c. 1930
Argazki-objektuaren datak: 1928 - 1963
Bibliografía: Mata Pérez, Salvador (2013). Arquitecturas Anheladas. Los palacios obreros de libertarios, católicos y socialistas en España (1860-1930). Tesis doctoral. Universidad de Valladolid, Escuela técnica superior de Arquitectura.
Kodea: B.00.08.002