España Aretoa
Azalpena: Lehenago Mª Guerrero Aretoa (Herriko Etxean) Pablo Iglesias kalean, oraingo Batzar Nagusiak kalea
Informazioa: Joan den mendeko 20ko hamarkadaren amaiera arte, korronte arkitektoniko tradizionalenak nagusitzen ziren Espainiako eraikuntzaren sektorean. Hori erakunde sozialistek penintsula osoan eraikitako Herriko Etxeetan islatu zen. Biltzeko leku gisa fabrikak edo tailerrak erabili beharrean, talde horiek XIX. mendeko eraikinak eta jauregiak aukeratu zituzten, klase burgesarekin formalki lotuta zeudenak. Hala ere, joera kontserbatzaile horren barruan, abangoardismoagatik nabarmendu ziren eraikin batzuk egon ziren, hala nola Barakaldoko Herriko Etxea, Juan Carlos de Guerrak 1928an diseinatua, harribitxi espresionista. Barakaldoko Foruen Plaza urbanizatzeak Herriko Etxe berri bat eraikitzera behartu zituen sozialistak, lehendik zegoen eraikina Udalak desjabetu behar zuelako. Eraikuntza horietarako finantzaketa kideen ekarpenen mende zegoen soil-soilik. Eraikin hori fatxadagatik ez ezik, barne-diseinuagatik ere nabarmentzen zen; izan ere, espazio zabal bat zuen, argiontzi batekin eta argi-patio batekin, ezin hobea langile-zentroaren bileretarako, bai eta antzoki edo zinema bateko proiekzio-kabina bat ere, geroago María Guerrero Areto bihurtuko zena. Erich Mendelsohnen espresionismo alemaniarrean oinarrituta, Guerrak simetria erabili zuen estetikoki eta funtzionalki. Alemaniako, Vienako eta Italiako eraikinetan egiten ari zen arazketa formal erakargarria penintsulako langile-eraikin batzuetan agertzen hasi zen, hala nola ekialdean. Eraikuntza horien hizkuntza antiklasikoak haien balio demokratikoak irudikatzen zituen, botereari lotutako klasizismoari kontrajarrita. Barakaldoko Herriko Etxea 1932ko apirilaren 3an inauguratu zen ofizialki, mitin batekin, eta ondoren Benito Pérez Galdósen "El abuelo" obraren antzezpena. 1.500 ikuslerentzako lekua duen aretoko jarduera zinematografikoa urriaren 2ra arte ez zen hasi, eta Miguel Mezquíriz zinemagile, banatzaile eta etorkizuneko ekoizle nafarrak zuzendu zuen.
Argazkiaren urtea: 1940/03/20
Argazki-objektuaren datak: 1932/10/02 - 1963/03/31
Bibliografía: Mata Pérez, Salvador (2013). Arquitecturas Anheladas. Los palacios obreros de libertarios, católicos y socialistas en España (1860-1930). Tesis doctoral. Universidad de Valladolid, Escuela técnica superior de Arquitectura.
Kodea: B.03.02.006